Page 10 - ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ
P. 10

η
                  A΄ Τεύχος 1  Ενότητα


                          Πάλι µαζί!





               1.  Απλές προτάσεις


                   Απλές προτάσεις λέγονται οι προτάσεις στις οποίες      παραδείγµατα
                   υπάρχουν µόνο οι κύριοι όροι.

                   Οι κύριοι όροι είναι:                                  Οι αθλητές έτρεχαν.
                                                                          Ο δάσκαλος γράφει την άσκηση.
                   α.   Το υποκείµενο, δηλαδή οι λέξεις ή η λέξη, που     Η Μυρτώ είναι δασκάλα.
                      φανερώνει  για  ποιον  γίνεται  λόγος  µέσα  στην
                      πρόταση  (οι  αθλητές,  ο  δάσκαλος,  η  Μυρτώ,     (αυτή*) Είναι θυµωµένη.

                      (αυτή), (εσύ)).                                     (εσύ*) Πάρε.

                   β.  Το  κατηγόρηµα,  δηλαδή  οι  λέξεις  ή  η  λέξη,  η
                      οποία  φανερώνει  εκείνο  που  λέγεται  µέσα  στην    (*Το   υποκείµενο    εννοείται
                      πρόταση για το υποκείµενο (έτρεχαν, γράφει την      εύκολα  από  την  κατάληξη  του
                      άσκηση, είναι δασκάλα, είναι θυµωµένη, πάρε).       ρήµατος.)


               2.  Απλές προτάσεις (Υ-Ρ)

                   Ο     γεωργός       οργώνει.              Το υποκείµενο είναι
                                                             άρθρο + ουσιαστικό
                    υποκείµενο       ρήµα

                  (ποιος ενεργεί;)   (τι κάνει;)


                   • Το υποκείµενο το βρίσκουµε, αν απαντήσουµε στην ερώτηση: ποιος;
                     (ποιος οργώνει;  ο γεωργός)
                   • Το ρήµα το βρίσκουµε, αν απαντήσουµε στην ερώτηση: τι κάνει;
                     (τι κάνει ο γεωργός;  οργώνει)

               3.  Τα ουσιαστικά

                    Ουσιαστικά  λέγονται  οι  λέξεις    που  φανερώνουν    πρόσωπα  (ανθρώπους),  ζώα,
                    πράγµατα,  ενέργεια  (πράξη),  ιδιότητα,  κατάσταση,  αλλά  και  επιστήµες,  φυσικά
                    φαινόµενα, σχέσεις.

                   (πρόσωπο)     πατέρας, θείος, Σωκράτης, φίλος
                   (ζώο)         γάτα, αλεπού, κουνέλι, πουλί
                   (πράγµα)      τραπέζι, βιολί, πιρούνι, δέντρο
                   (ενέργεια)    τρέξιµο, ψάρεµα, ράψιµο

                   (ιδιότητα)    (χάρισµα)       ευγένεια, σοβαρότητα      Η ιδιότητα φανερώνει κάτι µόνιµο.
                                 (ελάττωµα)      τεµπελιά, φλυαρία
                   (κατάσταση)  (συναίσθηµα)  πόνος, χαρά, λύπη,           Η  κατάσταση  φανερώνει  κάτι  το
                                 (κατάσταση)     ύπνος, ξεκούραση, ησυχία  προσωρινό και παροδικό.
                   (επιστήµη)    φυσική, χηµεία, µαθηµατικά
                   (φυσικό φαινόµενο)     βροχή, χαλάζι, χιόνι, αστραπή
                   (συγγένεια)  οικογένεια

                                                           10
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15