Page 89 - ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ

η
Β΄ Τεύχος 2 Ενότητα

Ιστορίες του χειµώνα

1. Το σχήµα προσωποποίηση
Σχήµα προσωποποίηση λέγεται το σχήµα του λόγου κατά το οποίο αποδίδονται ανθρώ-
πινες ιδιότητες: α. σε έµψυχα, β. σε άψυχα, γ. σε αφηρηµένες έννοιες και ιδέες.

α. Ένα πουλάκι έκατσε, ένα πουλάκι λέει. β. Κλαίνε τα βουνά, δακρύζουν οι κάµποι.
γ. Η ελπίδα τρέφει τους ανθρώπους.

2. Το οµοιοκατάληκτο σχήµα

Οµοιοκατάληκτο σχήµα λέγεται το σχήµα του λόγου κατά το οποίο διαδοχικές
προτάσεις ή στίχοι τελειώνουν µε λέξεις που έχουν την ίδια κατάληξη ή ακούγονται
όµοια.

Είδη οµοιοκαταληξίας
α . Π λ ε χ τ ή γ . Σ τ α υ ρ ω τ ή

Στο δρόµο σαν βαδίζω α Πάλι ξυπνάει της άνοιξης τ’ αγέρι α
είµαι προσεκτική. β στην πλάση µυστικής αγάπης γλύκα
β
Το βλέµµα δε γυρίζω γ σα νύφη η γη, που ‘χει άµετρ’ άνθη προίκα γ
εγώ εδώ κι εκεί. δ λάµπει, ενώ σβηέται της αυγής τ’ αγέρι. δ

β . Ζ ε υ γ α ρ ω τ ή δ . Ζ ε υ γ α ρ ο π λ ε κ τ ή
Πέρα στην άκρη του χωριού α
Στου σπιτιού µας την αυλή α
κέφι, σούσουρο πολύ. β που ο µύλος µας γοργά γυρνά β
Πάπιες, χήνες, κότες, γάλοι γ κι ο ήλιος του καλοκαιριού γ
µεσ’ απ’ τα δέντρα δεν περνά,
έχουνε χαρά µεγάλη. δ εκεί ‘ναι και το φτωχικό δ
ε
το σπίτι µου το πατρικό στ
3. Ονοµασία των συλλαβών

Οι συλλαβές παίρνουν το όνοµά τους ανάλογα µε τη θέση που έχουν στη λέξη.

χε – λι – δό – νι
αρχική συλλαβή λήγουσα
προπαραλήγουσα παραλήγουσα

► Η τελευταία συλλαβή της λέξης λέγεται λήγουσα: χε – λι – δό – νι
► Η δεύτερη από το τέλος συλλαβή της λέξης λέγεται παραλήγουσα: χε – λι – δό – νι
► Η τρίτη από το τέλος συλλαβή της λέξης λέγεται προπαραλήγουσα: χε – λι – δό – νι
► Η πρώτη συλλαβή µε την οποία αρχίζει µια λέξη λέγεται αρχική συλλαβή: χε – λι – δό – νι

Μας ενδιαφέρουν οι τρεις τελευταίες συλλαβές, γιατί σε µια από αυτές τονίζονται όλες οι
λέξεις, και γιατί κατά την κλίση των λέξεων, οι αλλαγές των καταλήξεων γίνονται σ’ αυτές.:
παιδί, µεσηµέρι, θάλασσα

89